Tenekenin Tarihçesi
Teneke Kutu ve Konservenin Tarihçesi
Türk Konserve Sanayinin Tarihçesi
Türk Teneke Ambalaj Sanayinin Tarihçesi
Tarihte Türkiye'de Teneke Kutu Yapan Tesisler


  Türk Konserve Sanayinin Tarihçesi


Türkiye'de konserve sanayinin kesin olarak ne zaman başladığı bilinmemektedir.
1907-1908 yıllarında İstanbul'da ve 1910 yılında İzmir'de başladığı söylenmektedir. 1913-1915 yılları arasında yapılan sayımda adı geçen konserve fabrikaları şunlardır:

  • Emniyet Konserve Fabrikası
  • Kartal Konserve Fabrikası
  • Ermis Konserve Fabrikası
  • Ariş Konserve Fabrikası
  • Panapulo Yorgi K.Konserve Fabrikası
  • Cimaris Yani Konserve Fabrikası
  • Bubabi Konserve Fabrikası (Bartın)
  • İdeal Konserve Fabrikası
  • Elmas Konserve Fabrikası

19 Kasım 1925 günü Almanya'da kimyagerlik ve konservecilik tahsil eden İhsan Cemal Bey Almanların tavsiyesi üzerine Bursa'da o yılların en modern konserve fabrikasını kurmuştur (Şekil 1.12).


Antel konserve fabrikasında otoklavlar ve İhsan Cemal Bey

İhsan Cemal Bey işini büyütmek için 1928 yılında Mehmet Nuri Bey'le ortak olmuş ve İnebey Medresesinde üretimine devam etmiştir. Daha sonra 11 ortaklı bir limited şirket olarak 1950 yılına kadar BURSA KONSERVE ismi ile faaliyetini sürdürmüştür.
1950 yılında bu şirketin dağılmasından sonra İhsa
n Cemal ANTEL isimli aile şirketini kurmuş ve oğlu Afif ANTEL 1998 yılına kadar şirketin devamını sağlamış ve bu tarihte şirketi satmıştır.
1926 yılında Marmara Konserve fabrikası üretimine başlamıştır.
1927 yılında Gemlik'te Minarezadeler turşu fabrikası kurulmuş, 1946 yılından itibaren MİNARE KONSERVE fabrikası olarak konserve üretimine girmişlerdir.
1933 yılında Karadeniz Ereğli'sinde İsmail DÖLEN ve oğulları AZİM Konserve fabrikasını kurmuşlardır. Atatürk'ün İran Şah'ını Türk Sanayi kuruluşlarını gezdirirken Azim konserveyi de gösterdiğini biliyoruz.
1948 yılına kadar konserve sanayi çok yavaş bir gelişme göstermiş ve bu tarihe kadar 8 kadar fabrika kurulmuştur. Bu tarihten sonra konserve sanayi hızlı bir gelişme göstermiştir.

1949 yılında Osman KABASAKAL VATAN Konserve fabrikasını kurmuştur.
1953 yılında Bartın'da Bahri TÜRKİLİ tarafından TÜRKİLİ konserve fabrikası kurulmuştur.
1954 yılında Mehmet SİPAHİOĞLU'nun Alman ortaklığı ile kurduğu TAMEK (Türk-Alman Meyve Ekstresi Kumpanyası) Konserve fabrikası 1955 yılında Bursa'da faaliyete geçmiştir.
1956 yılında MİTHATBEY, 1958 yılında TAMTAD konserve fabrikaları Tire'de kurulmuştur. Mesut YUVGUN tarafından kurulan TAMTAD, 1959 yılında Tire'deki sanayi sitesinde yaklaşık 300 metrekarelik bir tesiste, teneke kutularını da kendileri yaparak sebze konserveleri üretimine başlamıştır.
1960 yılına gelindiğinde Türkiye'de faaliyet gösteren fabrika sayısı 44'e ulaşmıştır. Bu tarihte konserve fabrikaları sebze konservesi, hazır yemek ve balık konservesi üretmekte olduğu ve çoğunluğunun İstanbul, İzmir, Bursa ve Çanakkale illerinde toplandığı görülmektedir. Salça fabrikalarının kurulmaya başlaması ile birlikte bu sektörde hızlı bir gelişme görülmüştür. 90'lı yıllarda salça ve turşu sanayii çok hızlı gelişme gösterirken, seracılığın gelişmesi ve her mevsim taze sebze bulunması nedeniyle sebze konserveciliği gerilemeye başlamıştır. Günümüzde konserve fabrikaları Türkiye'nin değişik bölgelerine dağılmış olmakla birlikte önemli bir bölümü Bursa ve İzmir il sınırları içindedir.